Kıtalar hareket ediyor: 300 milyon yıl sonra Dünya’nın yüzü değişebilir
Avustralya’daki Curtin Üniversitesi ile Çin’deki Pekin Üniversitesi’nden bilim insanları, gelişmiş harika bilgisayar modelleri kullanarak Dünya’nın jeolojik geleceğine dair heyecan verici bir iddiada bulundu: Pasifik Okyanusu’nun kapanmasıyla, 200 ila 300 milyon yıl içinde yeni bir muhteşem kıta oluşabilir.
Curtin Üniversitesi Yer Dinamikleri Araştırma Grubu’ndan ve Pekin Üniversitesi’ndeki Orojenez ve Kabuk Evrimi Laboratuvarı’ndan Dr. Chuan Huang, “Son 2 milyar yılda, Dünya’daki kıtalar her 600 milyon yılda bir birleşerek bir harika kıta oluşturdu. Bu da, şu anki kıtaların önümüzdeki birkaç yüz milyon yıl içinde tekrar birleşeceği manasına geliyor” dedi.
Yeni harika kıta, “Amasia” olarak isimlendiriliyor. Zira bu birleşme sürecinde Amerika kıtalarının Asya ile çarpışarak Pasifik Okyanusu’nu ortadan kaldırması bekleniyor.
“PASİFİK KAPANIYOR, AMASİA DOĞUYOR”
Dr. Huang’a nazaran, daha evvel birtakım bilim insanlarının öne sürdüğü Atlantik yahut Hint Okyanusu’nun kapanması senaryoları geçerliliğini yitiriyor:
“Süper bilgisayarlarla yaptığımız simülasyonlar, Dünya’nın tektonik plakalarının nasıl evrileceğini modelledi. Elde ettiğimiz sonuçlar, 300 milyon yıl içinde Pasifik Okyanusu’nun kapanmasının en muhtemel senaryo olduğunu gösterdi.”
Pasifik Okyanusu, 700 milyon yıl evvel harika kıta Panthalassa’nın parçalanmasıyla oluşmuştu. Tıpkı vakitte Dünya üzerindeki en eski okyanus olan Pasifik, dinozorlar çağından bu yana küçülmeye devam ediyor.
Araştırmacılar, Avustralya kıtasının da bu büyük kıtasal birleşmede etkin rol oynayacağını öngörüyor. Simülasyonlara nazaran Avustralya evvel Asya ile çarpışacak, akabinde Amerika kıtaları ile Asya ortasında bir temas oluşturarak “Amasia”nın şekillenmesine katkı sağlayacak.
“SÜPER KITA” NEDİR?
Süper kıta Pangea, birbirine yakın olduğunda tüm karasal kara kütlelerini tanımlayan bir isimdir Pangea, öbür bir deyişle Pangea kıtaların ayılmadan evvelki formuna verilen isimdir.
Süper kıtalar jeolojik geçmişte birçok kere birleşti ve dağıldı. Çağdaş tariflere nazaran, bugünün dünyasında üstün kıta mevcut değildir. Kıtaların pozisyonları Pangeanın dağılmasından bir müddet evvel erken Jurassic’e (Jura) gerçek bir hal belirlenmişti. Daha evvelki kıta Gondwana, Baltica, Laurentina ve Sibirya toprakları o vakit farklı olduğu için üstün kıta olarak kabul edilmez.
Jeolojide, muhteşem kıta büyük bir kara kütlesi oluşturmak için Dünya’nın kıtasal bloklarının yahut kratonlarının bir kısmının yahut tamamının bir ortaya gelmesidir.
Bundan ötürü birtakım Dünya bilimcileri farklı bir tarif kullanır ve Prekambriyen vakitlere uygulanması daha kolay olan daha evvel dağılmış kıtaların bir kısmı kıtasal kabuğun %75’i var olsa da, muhteşem kıtaları başka kümelerden ayırmak için hudut olarak önermişlerdir.
